شستشوی مجاری عبور از انرژی (nadi suddhi)

این تنفس در برخی از نسخه ها به آنالومایلوما با تک تک سوراخ های بینی یا تنفس متناوب، ذکر شده است. در این تنفس، دم و بازدم به طور متناوب و با تک تک سوراخ های بینی انجام می شود و روش انجام دادن آن بدین صورت است.دست چپ را روی زانو یا عضله ران بگذارید و انگشتان اشاره و وسطی دست راست را روی پیشانی در نقطه بین وسط دو ابرو قرار دهید. در این حالت با انگشت شست بینی راست را بسته، از بینی چپ نفس بکشید. سپس بینی چپ را با انگشتان کوچک و انگشتری بسته، از بینی راست هوا را خارج کنید.
عمل دم بعدی از سوراخ راست بینی و بازدم از راست و … این تنفس را می توان به نوع های گوناگون و به تعداد 50 تا 100 بار بنا بر زمان بندی عمل دم و بازدم، انجام داد.
1- زمان دم و بازدم مساوی و هر کدام حدود 2 ثانیه باشد.
2- بازدم مانند کاپالابهاتی (با سرعت) و دم بین 2 تا 7 ثانیه
3- بازدم مانند کاپالابهاتی و دم حدود 1 تا 2 ثانیه
4- دم و بازدم با سرعت (تعداد 120 در یک دقیقه) به طور متناوب و بلافاصله پس از آن شاوآسانا.
5- زمان دم و بازدم هر یک حدود 5 تا 7 ثانیه و آرام و بی صدا انجام شود.

اثر

انجام دادن این تنفس مجاری عبور هوا را در بینی و فضای جمجمه و سینوس ها، پاک کرده، بر اثر رعایت رژیم غذایی و داشتن برنامه منظم تمرین روزانه، سبب پاک شدن مجاری عبور انرژی حیاتی نیز می شود.

تنفس شنیدنی (UJJayi)

در این تنفس، هنگام بازدم، صدایی آرام و یکنواخت در ناحیه بین گردن و حنجره ایجاد می شود و در تمام مدت، توجه باید به صدای ایجاد شده معطوف گردد. این صدا شبیه صدای تنفس کسی است که در خواب عمیق می باشد. در انجام دادن تمرین باید بین دندان های بالا و پایین، فاصله وجود داشته و دهان نیز بسته باشد. صوت ایجاد شده باید دارای طنین آرام و بدون افت و خیز بوده، تمرکز فکر روی صدای تنفس باشد. پس از تسلط به این تمرین، می توان در هنگام دم نیز صدای یکنواخت را ایجاد کرد و در این مدت به آن توجه نمود.
این تنفس را می توان در حین اجرای حالت بدن بی جان و یا در هنگام قدم زدن در هوای پاک و در زمین مسطح، بدون حبس هوا نیز، انجام داد. همچنین می توان به صورت متناوب (با تک تک سوراخ های بینی) یعنی دم از سوراخ راست و بازدم از سوراخ چپ و برعکس نیز انجام داد.

اثر

اعصاب دستگاه گردش خون (ریه و قلب) را آرام کرده، بر اثر کنترل پرانای ظریف ذهن، تمرکز فکر و آرامش خاطر به وجود می آید.

تنفس خنک کننده (Sitali)

در این تنفس لب ها جمع شده، زبان مانند لوله از میان دندان ها و لب ها بیرون می آید و در هنگام دم هوا به آرامی با صدای یکنواخت اوف ف ف ف… از میان زبان، به درون کشیده می شود. در هنگام بازدم هوا از بینی خارج شده، همزمان دهان بسته و زبان با آب دهان تر می شود.
بر اثر عبور هوا از داخل زبان لوله شده، رطوبت زبان تبخیر می شود و محیط و هوای دم را خنک می کند. این تنفس را نیز بین شش تا دوازده بار انجام دهید و در طول تمرین سعی کنید از تفرقه حواس جلوگیری کنید.

اثر

ایجاد هوای خنک و صدای یکنواخت و احساس هوای خنکی که به درون می رود، مجموعاً سبب ایجاد دقت و تمرکز و آرام شدن اعصاب شش ها و معده و کبد می شود.

نکته

این تنفس فقط باید در هوای گرم تابستان و یا در زمان بیماری که دمای بدن بیش از 37 درجه است، انجام می شود. در غیر این صورت شخص دچار سرماخوردگی و افت فشار خون می شود. همچنین انجام دادن آن در تب بالا مفید بوده، سبب کاهش دمای غیرطبیعی بدن می شود.